Sindirim Kanalı Sindirim kanalı, besinlerin alındığı, sindirildiği ve atıkların vücuttan uzaklaştırıldığı bir sistemdir. Bu kanal, ağız, yutak (farinks), yemek borusu (özafagus), mide (gaster), ince bağırsak (duodenum, jejunum ve ileum) ve kalın bağırsak (çekum, kolon, rektum ve anüs) olmak üzere çeşitli bölümlerden oluşur. Sindirim kanalının temel görevi, ağız yoluyla alınan besinleri mekanik ve kimyasal olarak sindirerek hücrelerin ihtiyaç duyduğu besin moleküllerine dönüştürmek ve atıkları dışkı olarak vücuttan atmaktır. Sindirim Kanalı Bölümleri Ağız: Sindirim kanalının başlangıç noktası olan ağız, besinlerin dişler yardımıyla öğütülerek tükürük enzimleriyle yutağa gönderildiği yerdir. Ağızda mekanik sindirim dişlerle, kimyasal sindirim ise tükürük salgıları ile başlar. Yutak (Farinks) Yutak, ağız ve burun boşluğunun arkasında yer alır ve nazofarinks, orofarinks ve laringofarinks olmak üzere üç bölümden oluşur. Yutak, besinlerin ağızdan yemek borusuna geçmesini sağlar ve aynı zamanda solunum sisteminde de rol oynar. Yutak, mukozayla kaplı kaslı bir organdır ve yukarıda kafatasının hemen altında, aşağıda ise altıncı boyun omuru hizasında yer alır. Yemek borusuna bağlandığı bölge, sindirim kanalının en dar kısmıdır. Yemek Borusu (Özafagus) Yemek borusu, düz kas ve bağ dokudan oluşan, besinlerin ağız ve yutaktan sonra geçtiği bölgedir. Sindirim işlevine etkin bir katkısı bulunmamakla birlikte, kasılıp gevşeyerek besinlerin mideye ulaşmasını sağlar. Yemek borusu, ağız ile mideyi birleştirir ve besinlerin mideye taşınmasında rol oynar. Mide (Gaster) Mide, besinlerin geçici olarak depo edildiği, kaslardan oluşan genişleyebilen bir organdır. Yemek borusu ile ince bağırsak arasında yer alır. Mide, besinleri kimyasal ve fiziksel olarak parçalara ayırır ve salgıladığı sindirim sıvılarıyla karıştırarak ince bağırsaklar tarafından emilebilecek hale getirir. Mide, kendi ürettiği sindirim asitlerinden korunmak için koruyucu bir mukus üretir. Ayrıca, sindirim enzimleri, hormonlar, intrinsik faktör ve hidroklorik asit gibi önemli salgılar da midede üretilir. İnce Bağırsak İnce bağırsak, besinlerin emiliminin gerçekleştiği ve sindirimin en yoğun olduğu bölümdür. Fiziksel ve kimyasal sindirim burada tamamlanır. Yağların kimyasal sindirimi de ince bağırsakta başlar. İnce bağırsak, duodenum, jejunum ve ileum olmak üzere üç kısımdan oluşur. Besinler burada en küçük moleküllerine kadar parçalanarak vücut tarafından emilir. Kalın Bağırsak Kalın bağırsak, kolon, çekum, rektum ve anal kanal bölümlerinden oluşur ve sindirim sisteminin yaklaşık beşte birini oluşturur. Kalın bağırsak hareketleri, ince bağırsak hareketlerine göre daha yavaştır. Kalın bağırsak enzim içermez, sadece mukus salgılar ve bu salgı ile selülozu parçalar. Suyun emilimi burada gerçekleşir. Ayrıca glikoz, yağ asitleri ve inorganik tuzlar da kalın bağırsakta emilir. Dışkının sıvı-katı dengesi kalın bağırsakta ayarlanır ve sıvı emilerek dışkının katı hale gelmesi sağlanır. |