Mekanik sindirim, bir diğer adıyla fiziksel sindirim olarak adlandırılmaktadır. Bu sindirim şekli, büyük moleküllü besin maddelerinin daha küçük parçalara ayrılması, yani fiziksel olarak çiğneme ve kaslar yardımı ile parçalanması işlemidir. Bu sayede besinler, kana karışabilecek küçüklüğe gelirler. Mekanik sindirim, ağız içerisinde dişler yardımıyla çiğneme işlemi ile gerçekleşirken, midede kaslar yardımıyla devam eder. Besinler küçük tanecikler haline geldiklerinde mekanik sindirim sonlanır ve kimyasal sindirim başlar. Kimyasal sindirim, salgı ve enzimler sayesinde besinleri kana geçebilmeleri için hazır hale getirme işlemidir. Kimyasal sindirim, ağızda başlar, mide ve bağırsaklarda devam eder ve pankreas ve karaciğerde sona erer. Mekanik Sindirimin Ağızda Başlaması Sindirim sisteminin ilk organı ağızdır. Besinler ağızda dişler ve çene yardımıyla parçalanır. Bu aşamada mekanik sindirim gerçekleşir. Aynı anda tükürük bezlerinin salgıladığı tükürük sayesinde de karbonhidratlar emilerek kimyasal sindirim başlatılmış olur. Ağız, parçalanan besinlerin sindirim kanalına alınmasını ve sindirimin başlamasını sağlar. Ağız yapısını incelersek, dişler, dil ve tükürük bezlerinden oluştuğunu gözlemleriz. Dişler, vücudumuzun en sert bölümüdür. Ağızda üç çeşit diş bulunur: azı dişleri, köpek dişleri ve kesici dişler. Dişlerin görevi, besinlerin ağızda parçalanmasını sağlamak ve yutulabilecek hale getirmektir. Tükürük bezleri, tükürük salgılayarak besinlerin ıslanmasını ve kayganlaşarak daha kolay ısırılmasını sağlar. Kayganlaştırma özelliği sayesinde besinler yemek borusuna daha kolay itilir. Dişlerin işini kolaylaştıran en önemli yapılardan biridir. Ağızdaki kuruluğu önler ve kimyasal sindirimin başlamasındaki ilk etkendir. Dil, çizgili kaslar ve tat alma tomurcuklarından oluşur. Dil, çiğneme işleminde, besinlerin tükürükle karıştırılmasında ve besinlerin yutulmasında görev alır. Dilin sindirim işlemine başlaması istemli yapılır fakat çiğneme işlemine yardımı istemsiz yapılan bir durumdur. Besin ağızdan yutağa aktarılır. Yutak ve Yemek Borusu Yutak, ağız ve burun boşluğu ile yemek ve soluk borusunun birleşim noktasında bulunan kavşak şeklinde bir yapıdır. Besinlerin yemek borusuna geçişini sağlar. Yemek borusu, düz kaslardan oluşur. İstemsiz çalışan bir organımızdır, besin ve sıvının geçişi sırasında açılarak kanal işlevi görür. Yemek borusuna aktarılan besinler mideye ilerlemek üzere yola çıkar. Midede Mekanik Sindirim Mide, sindirim sisteminin en geniş organıdır. Torba şeklindedir ve duvarları düz kaslardan oluşur. Düzenli olarak kasılan kaslar, mideye gelen besinlerin karışmasını ve bulamaç haline gelmesini sağlar. Bu işlemi gerçekleştirirken mide öz sıvısı salgılanır. Mide öz sıvısının içerisinde mide asidi ve enzimler bulunur. Midede gerçekleşen tüm bu işlemler istemsiz olarak yapılan sindirim işlemleridir. Bu sürece kadar mekanik sindirimin büyük bir kısmı gerçekleşmiş olur. Bu işlemler sonucunda küçük parçalara ayrılmayan tek besin yağlardır. Mideden ince bağırsağa aktarılan yağ molekülleri, ince bağırsakta bulunan safra salgısı sayesinde yağ tanecikleri haline getirilir. Mekanik sindirim böylece sona ermiş bulunur. Henüz bitmeyen kimyasal sindirim ise ince bağırsakta pankreas ve karaciğer salgılarıyla devam ederek kalın bağırsakta son bulur. |