Sindirim Sisteminde Emilim
19 Haziran 2024

Sindirim Sisteminde Emilim

Yaşayan canlı çeşitliliğine bakıldığında, omurgalı canlılar içinde en gelişmiş sindirim sisteminin memeliler ve kuşlarda olduğu görülür. İnsan sindirim sisteminde emilim, ağız ile başlar ve yemek borusu, mide, ince bağırsak, kalın bağırsak ve anüs olarak sonlanır. Bunların yanında yutak, tükürük bezleri, pankreas ve karaciğer gibi organlar sindirime yardımcı olur.

Ağız ve Yutak

Sindirimde emilim ağız ile başlar. Ağızdan alınan besinler, dişler tarafından parçalanır, çiğnenir ve öğütülür. Ağızda çiğnenen besinlerden elde edilen tat, dil sayesinde algılanır. Dil, çiğneme esnasında besinlerin uygun dişlere yönlenmesini sağlar. Çizgili kaslardan oluşan dil, lokma parçalarının oluşmasına da yardımcı olur. Dilde bulunan sinirler aracılığıyla besin tadı beyne iletilir ve ilk emilim gerçekleşmiş olur. Devamında besinler, emniyet kilidi olan yutağa gelir. Yutakta tat alma durumu söz konusu değildir. Besinler yutaktan yemek borusuna, oradan da mideye geçerek kimyasal ve mekanik sindirim başlar.

Mide

Mide iç duvarında iki katlı mukus tabakası bulunur. Mukozanın hemen altında çoğunluğu dikine olan düz kaslar yer alır. Midenin dış yüzeyinde bağ doku bulunur ve bu dokunun üzeri karın zarı (periton) ile kaplanmıştır. Periton tarafından salgılanan sıvı sayesinde iç organların birbirlerine sürterek zarar vermesi engellenir.

Midenin kontrolü gastrin hormonu ve vagus siniri tarafından sağlanır. Besinler daha ağıza girmeden, dışarıda iken vagus siniri mideyi uyararak gastrin hormonu salgılanmasını başlatır. Bu durum ağız sulanmasını ve farklı mide kasılmalarını beraberinde getirir. Öyle ki, besinin görülmesi fakat yenilmemesi, mide asitlerinden dolayı midenin bulanmasına neden olabilir.

Midede sindirim, midenin besinleri ezmesi ile başlar. Bu süreçte gastrin asidi, pepsinojen enzimi ve hidroklorik asit salgısı devam eder. Hidroklorik asit, tuz ruhu özelliğinde bir asittir ve deriye temas ettiğinde yakıcıdır. Mide mukozası, bu asitlerin mide duvarına zarar vermesini önler. Bebeklerin midesinde ayrıca lap enzimi de salgılanır. Midede salgılanan pepsinojen ve hidroklorik asidin birleşmesiyle, proteinlerin sindirimi için kullanılan pepsin enzimi elde edilir. Bu kimyasal bir süreçtir. Midede tam bir emilim sağlanmaz, bu yüzden bulamaç kıvamındaki besinler ince bağırsağa geçer.

İnce Bağırsak

Yetişkin bir insanda ince bağırsağın uzunluğu yaklaşık 7,5 metredir. Mide ile kalın bağırsak arasında bulunan bu organ, kıvrımlı bir hortumu andırır. İnce bağırsak, oniki parmak bağırsağı, orta boşluk ve kıvrımlık bağırsak olmak üzere üç bölümden oluşur. Sindirim emiliminin en önemli bölgesidir. Dış yüzeyinde örgü bağ doku, ortasında ince kas yapısı ve iç duvarında epitel doku bulunur. Ayrıca bağırsakların diğer organlara sürtmesini önleyen periton zarı da bulunur.

İnce bağırsakta bulunan epitel doku, mikrovillus ve villus adı verilen kıvrımlı yapılarla emilim yüzeyini artırır. İnce bağırsağın emilim sağlaması için çeşitli hormonlar salgılanır. İlk hormonlar oniki parmak bağırsağında salgılanır. Bunlardan;

  • Kolesistokinin hormonu
  • Sekretin hormonu
  • Enterogastrin hormonu

Bu hormonlar pankreastan ince bağırsak içine salgılanır. Ortamın bazik (tuzlu) olmasını sağlar ve karaciğerden safra salgılanmasını uyarır. Ayrıca gaz çıkartır ve proteinlerin kılcal damarlara iletilerek emilimini sağlar.

Kalın Bağırsak

Emilimin gerçekleştiği son yer olan kalın bağırsak, 1,5 metre uzunluğunda ve 6-7 cm çapındadır. Dışında bağ dokusu, içinde epitel doku ve ortasında kas dokusu bulunur. İnce bağırsak gibi kıvrımlara sahip değildir. İnce bağırsakta emilemeyen enzimler, son olarak kalın bağırsakta emilir ve sindirim sisteminde emilim süreci tamamlanır.

Sindirim sistemi boyunca gerçekleşen bu emilim süreçleri, vücudun ihtiyaç duyduğu besinlerin ve enerjinin hücrelere taşınmasını sağlar. Böylece vücudun fonksiyonlarını sağlıklı bir şekilde yerine getirmesi mümkün olur.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

İlk soruyu siz sormak istermisiniz?

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Haber Bülteni

Popüler İçerik

Nişastanın Sindirimi Nasıl Gerçekleşir?

Nişastanın Sindirimi Nasıl Gerçekleşir?

Karbonhidratların Sindirimi

Karbonhidratların Sindirimi

Mekanik Sindirim Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?

Mekanik Sindirim Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?

Sindirim Sistemi Görevleri Nelerdir?

Sindirim Sistemi Görevleri Nelerdir?

Besinlerin Sindirimi

Besinlerin Sindirimi

Güncel

Ağızda Sindirim

Ağızda Sindirim

Sindirimi Kolaylaştıran Besinler Nelerdir?

Sindirimi Kolaylaştıran Besinler Nelerdir?

Sindirim Sisteminde Emilim

Sindirim Sisteminde Emilim

Fiziksel Sindirim Nasıl Gerçekleşir?

Fiziksel Sindirim Nasıl Gerçekleşir?

Midede Sindirim Nasıl Gerçekleşir?

Midede Sindirim Nasıl Gerçekleşir?

Sindirim Sistemi Anatomisi

Sindirim Sistemi Anatomisi

Sindirim Sisteminin Sağlığı

Sindirim Sisteminin Sağlığı