Sindirime Yardımcı Organlar Nelerdir?

Sindirime Yardımcı Organlar

Sindirime Yardımcı Organlar; besin maddelerinin içeriğinde olan karbonhidrat maddelere göre protein, yağ, vitamin, su ve mineraller olarak gruplandırılmıştır. Büyük moleküllü besinlerin hücrelerin kullanabileceği kadar küçük moleküllere parçalanması gerekir. Vücuda alınan besinler hücre zarından geçebilecek duruma sindirim işlemi sonucunda meydana gelir. Sindirim büyük moleküllü besinlerin hücrelerimizin kullanacağı kadar küçük moleküllere dönüşümü olayıdır. Öyleyse vücudumuzda sindirim, besinlerin hücrelerimizin kullanabileceği kadar küçük parçalara bölünmesiyle kana geçişini sağlamak sindirim sisteminin görevidir. Sindirim çiğneme işlemiyle başlamaktadır. Besinlerin çiğneme ve kas hareketleri sonucu küçük parçalara ayrılmasına mekanik sindirim ismi verilir. Besinlerin enzim adı verilen salgılar sayesinde parçalanmasına da kimyasal sindirim ismi verilir. Mekanik sindirim, besinlerin sindirim enzimleri olmadan, yalnızca fiziksel şekilde dil, mide, diş, bağırsak hareketleriyle parçalanarak, küçük parçacıklar haline gelmesi olayıdır. Yani besinlerin kesilmesi, parçalanması, bağırsak ve midelerde gönderilen sular sayesinde boza kıvamına gelmesidir. Kimyasal sindirim ise parçalanmış ve sulandırılmış besinlerin enzimler sayesinde tükürük, mide ve bağırsak öz suları, pankreas ve karaciğerin salgısıyla kimyasal değişime uğrayarak, yapı taşlarına ayrılmasıdır. Kimyasal sindirimde mutlaka enzim ve su kullanılmaktadır.

Karaciğer: Safra ismi verilen bir salgı üretir ve sindirime yardımcı organlar arasındadır. Safra salgısı bir kanal aracılığı ile yağların kimyasal sindirimini yapabilmek için ince bağırsağa gönderilir. Karaciğer tüm vücudun en büyük organıdır ve yaklaşık 2 kilogram ağırlığındadır. Karın boşluğunda ve sağ üst kısmında konumlanmaktadır. Karaciğer sağ lob ve sol lob olmak üzere iki ayrı bölüme ayrılır. Loblarda öd salgısı yani safra üretilir. Karaciğerden ayrılan bir kanal, loblarda üretilmiş olan safrayı safra kesesine taşımakla görevlidir. Safra kesesinden çıkan koledok kanal ise safra salgısını on iki parmak bağırsağına ulaştırır. Burada safra salgısı yağları yağ damlacıkları olarak inceltmek ve bu şekilde yağların sindirim yüzeyini artırmak amacıyla kullanılmaktadır. Safra salgısı yavaş yavaş suyunu kaybettiği sırada safra taşları oluşur. Bu durumda koledok kanalı tıkanır. Safranın geri emilmesi ile kana karışır ve kan yoluyla dokulara taşınmaktadır. Bu şekilde sarılık hastalığı meydana gelir.

Karaciğerin yaklaşık olarak 400‘e yakın görevi bulunmaktadır. Bunlardan bazılarını belirtecek olursak; Yağların sindirimini daha çok hızlandıran ve rektum da zararlı bakterilerin üremesini engelleyen safra sıvısını üretir. A, D, E, K, B12 vitamini depolanmasına olanak sağlar ve ayrıca A vitamini üretimine de yardımcı olmakla görevlidir. Vücutta enerji kaynağı olan glikozu, karaciğerde glikojen şeklinde saklayıp, insülin hormonu denetiminde kana dağıtır. Vücutta zararlı maddeleri zararsız bir duruma getirmektedir. Kanın pıhtılaşmasında görev alan proteinleri üretmekle yükümlüdür. Proteinlerin, yağın ve karbonhidratların metabolizmasını düzenler. Proteinlerin karbonhidrat ve yağa dönüşümünü sağlar. Lenf yapımında görevlidir. Proteinler parçalandıktan sonra açığa çıkan amonyağı daha az zehirli olan üre haline çevirmektedir. Yaşlı alyuvarların parçalanmasıyla açığa çıkan demirin depolanmasında yardımcı olur ve alyuvar hücrelerinin üretilmesine olanak sağlar.

Pankreas: Sindirime yardımcı organlar arasında pankreas öz suyunu salgılamakla görevlidir. Pankreas öz suyu proteinlerin, karbonhidratların ve yağların kimyasal sindiriminde etkili enzimleri içermektedir. Midenin sol alt kısmında yer alır. Uzun bir yaprağa benzer. Ortasında boydan boya uzanan bir kanal bulunmaktadır. Pankreas hem hormon hem de enzim salgılayabilen karma bir bez yapısına sahiptir. Pankreas, ince bağırsağın uyarılması sonucu öz su salgılar. Pankreas öz suyunun içinde lipaz enzimi, amilaz ve tripsinojen enzimleri yer almaktadır. Lipaz enzimi, amilaz ve tirpsinojen enzimleri, protein, yağ ve karbonhidrat sindiriminde oldukça etkilidir. Pankreas, bu enzimleri virsung kanalı aracılığıyla onikiparmak bağırsağına iletir. Pankreas aynı zamanda insülin hormonu ve glukagon hormonu salgılar ve doğrudan kana karışır. İnsülin kandaki şeker oranını azaltıcı etki yapmaktadır. Glukagon ise kandaki şeker miktarını artırıcı etki yapar.

Son Güncelleme : 19.01.2024 13:24:52

Sindirime Yardımcı Organlar ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz.

Yağların Sindirimi

Yağların sindirimi, İlk olarak ağızda başlar ve arkasından da midede devam eder. Ancak ağız ve midede oluşan yağ sindirimi çok az olduğundan ve kısa sürdüğünden buralardaki sindirim önemsiz görülür ve sindirim gerçekleşmemiş kabul edilir. Yağlar gerç...

Nişastanın Sindirimi

Nişasta Sindirimi, nişasta, suda çözünmeyen ve kompleks bir yapıya sahip olan karbonhidratlar arasında yer alır. Bitkilerde fazladan alınan glikozun depo edilmesini sağlar. Endüstri alanında ise tutkal, kâğıt ve tekstil alanında kullanılır. Bunun yan...

Karbonhidratların Sindirimi

Karbonhidratların sindirimi, karbonhidratların birçoğu vücuda glikojen, nişasta ve komplex şekerler şeklinde girer. Bu bileşikler, glikoz gibi çok basit şekerlerden oluşur. Nişasta ve glikojen birçok glikoz moleküllerinin birbirine bağlanmasıyla meyd...

Proteinlerin Sindirimi

Proteinlerin sindirimi peptid bağlarının hidrolitik olarak parçalanması ve amino asitlere kadar ayrışması olayıdır. Proteinlerin emilmesi için amino asitlere kadar parçalanmaları gerekir.Proteinlerin sindirimimidede başlar. Mideye ulaşan proteinler, ...

Sindirim Hastalıkları

Sindirim hastalıkları, insanlarda hemen hemen her yaşta görülebilecek bir problemdir. Yeni doğmuş bir bebekte bile ishal ya da kabızlık gibi farklı sindirim rahatsızlıkları meydana gelebilmektedir. Sindirim sistemi hastalıkları meydana geldiği anda d...

Selüloz Sindirimi

Selüloz sindirimi, hayvanlarda özelikle de otçul beslenen hayvanlarda oluşan bir indirim sistemidir. Bu selüloz sindirimi otçul hayvanlarda geviş getirme dediğimiz sistemi meydana getirir. Selüloz bitkilerin sert ve kuvvetli olmasını sağlayan bir enz...

Fiziksel ve Kimyasal Sindirim

Fiziksel ve Kimyasal Sindirim, İnsan vücudu normal şartlarda tüketilen besinleri iki farklı şekilde sindirir. Bunlara mekanik (Fiziksel) ve kimyasal sindirim denir.Fiziksel (Mekanik) sindirim nedir?Mekanik sindirim halk arasında fiziksel sindirim ola...

Sindirim Sistemi Görevleri

Sindirim Sistemi Görevleri: sindirim sistemi gerekli besin ve enerjinin absorbe edilmesi ve atık maddelerin vücuttan atılmasını sağlayan organ sistemidir. Sindirim sistemi iki bölüme ayrılmaktadır mekanik fiziksel ve kimyasal sindirim. Mekanik fiziks...

Sindirim Sistemi İlaçları

Sindirim Sistemi İlaçları: Mide, bağırsak kanalını etkileyen ilaçlara sindirim sistemi ilaçları denir. Sindirim sistemini etkileyen ilaçlar kullanım amaçlarına göre ve etki yerlerine göre değişir.Sindirim sistemi ilaçlarıZoprol: İlacın etken maddesi ...

İneklerde Sindirim Sistemi

İneklerde sindirim sistemi, insanlarınkinden çok farklı işleyen bir yapıya sahiptir. Mesela mideleri 4 kısımdan oluşmaktadır. Bunlar; işkembe, börkenek, kırkbayır ve şirden'dir. Sindirim süreci de şu sırayla işlemektedir. Ağız - işkembe - börkenek - ...

Sindirim Sistemi Hastalıkları

Sindirim sistemi hastalıkları, sindirim sistemi ağızdan başlayarak, kalın bağırsaklara kadar giden bir mekanizmadır. Sindirime ağız, yutak, mide, yemek borusu, ince ve kalın bağırsak gibi çok sayıda organ yardımcı olur. Bu nedenle dengesiz beslenme, ...

Boşaltım ve Sindirim Sistemi

Canlıların Boşaltım ve Sindirim Sistemi yapıları birbiri ile bağıntılı olarak işleyen en temel yapılardır. Bu iki sistem sayesinde kişi dış çevreden almış olduğu besin ve gıdaları işler, büyümesine ve gelişmesine yararlı olacak kısmını alır ve işine ...