Besinlerin sindirimi; yağ, protein ve karbonhidrat gibi büyük molekül yapısına sahip organik besinlerin hücreler tarafından kullanılabilmesi için yapı taşlarına kadar parçalanması gerekmektedir. Sindirim, ağızda başlar, midede devam eder ve ince bağırsakta son bulur. Karbonhidratların Sindirimi Karbonhidratların sindirimi ağızda başlar. Tükürükte bulunan amilaz enzimi, glikojen ve nişastayı daha küçük moleküllere parçalar. Sonuç olarak, daha kısa zincirli bir polisakkarit olan dekstrin ve iki glikoz molekülünden oluşan maltoz meydana gelir. Ancak ağızda besinlerin kalma süresi sınırlı olduğundan, karbonhidrat sindiriminin yaklaşık %5'i burada gerçekleşir. Ağız boşluğunda başlayan karbonhidrat sindirimi, pankreastan salgılanan amilaz enzimi aracılığıyla ince bağırsakta devam eder. Pankreastan salgılanan amilaz enzimi, tükürükteki amilazdan çok daha etkilidir. Ağızda sindirilemeyen nişasta ve glikojen, onikiparmak bağırsağında dekstrin ve maltoza parçalanır. İnce bağırsak mukozasından salgılanan sükraz, maltoz ve laktaz enzimleri, sakkaroz, laktoz ve maltozu monomerlerine ayırır. Ayrıca, dekstrinaz enzimi de dekstrini glikoz moleküllerine kadar parçalar. Bu şekilde karbonhidratların sindirimi ince bağırsakta tamamlanmış olur. Proteinlerin Sindirimi Ağızda protein sindirimi gerçekleşmez. Proteinlerin sindirimi midede başlar ve ince bağırsakta son bulur. Mide öz suyu içerisinde bulunan pepsinojen, hidroklorik asit ile pepsine dönüşür. Pepsin, proteinleri polipeptitlerine parçalar. Süt çocuklarında ise mide öz suyundaki lap enzimi, bir süt proteini olan kazeini çökelterek pepsin enziminin kazeini daha kolay sindirmesini sağlar. Midede proteinler tam anlamıyla sindirime uğramaz. Kimus, mideden sonra onikiparmak bağırsağına geçer. Kimusun ince bağırsakla teması sonucunda mukozadan enterokinaz enzimi salgılanır. Enterokinaz, pankreas salgısı olan tripsinojeni aktive ederek tripsine dönüştürür. Tripsin, pankreas salgısı olan kimotripsinojeni aktive ederek kimotripsine dönüştürür. Midede parçalanamayan veya polipeptitlere kadar parçalanmış olan proteinler, tripsin, kimotripsin ve ince bağırsak mukozasından salgılanan erepsin enzimleri aracılığı ile aminoasitlere kadar parçalanır. Yağların Sindirimi Yağların sindirimi ince bağırsakta başlar ve burada biter. Yağların suda çözülmemesi, yağların sindirimini zorlaştırır. Ancak safra kesesinden onikiparmak bağırsağına salgılanan safra, yağları mekanik olarak sindirip küçük yağ damlacıklarına çevirir. Böylece yağların yüzey alanı artar ve pankreastan salgılanan lipaz enziminin çok daha hızlı etki etmesi sağlanır. Sonuç olarak, yağlar gliserol ve yağ asitlerine ayrışmış olur. Ek Bilgiler Sindirim sistemi, vücudun enerji ve besin ihtiyacını karşılamak için besinlerin mekanik ve kimyasal olarak parçalanarak emilmesini sağlar. Sindirimde görev alan organlar ve salgılar, birbirleriyle koordineli bir şekilde çalışarak besinlerin en verimli şekilde sindirilmesini sağlarlar. Ayrıca, sağlıklı bir sindirim sistemi için dengeli beslenme ve yeterli su tüketimi önemlidir. |