Proteinlerin Sindirimi

Proteinlerin sindirimi, peptid bağlarının hidrolitik olarak parçalanmasıyla başlar ve amino asitlere dönüşür. Mide ve ince bağırsakta gerçekleşen bu süreçte, çeşitli enzimler aktif hale gelerek proteinleri daha küçük moleküllere ayrıştırır. Sonuçta serbest amino asitler elde edilir.
Proteinlerin Sindirimi
12 Eylül 2024

Proteinlerin Sindirimi


Proteinlerin sindirimi, peptid bağlarının hidrolitik olarak parçalanması ve amino asitlere kadar ayrışması olayıdır. Proteinlerin emilmesi için amino asitlere kadar parçalanmaları gerekir.

Proteinlerin Sindirimi Mide'de Başlar


Mideye ulaşan proteinler, mide asidine maruz kalır ve kuvvetli asit ortamda, mide salgısında bulunan pepsinle karşılaşır. Bunun sonucunda proteinler az miktarda amino asit ve polipeptidlere parçalanırlar. Pepsin enzimi, peptid bağlarının %10'u ile %20'sini parçalar.

Pepsin enzimi, mide mukozasında inaktif şekli olan pepsinojen (propepsin) halinde bulunur. Mide boşluğuna salındıktan sonra HCl ve pepsinin otokataliz etkisiyle aktif pepsin durumuna geçer.

İnce Bağırsakta Sindirim Süreci


İnce bağırsağa ilerleyen polipeptidler burada pankreastan salgılanan kimotripsin ve tripsin etkisinde kalırlar. Bunun sonucu olarak polipeptidler bir miktar amino aside ve daha küçük polipeptidlere parçalanmış olur. Tripsin ve kimotripsin, midenin operasyonla alınması durumunda pepsinin görevini üstlenir.

Pepsin, kimotripsin ve tripsin, protein ve polipeptid molekülünün iç bölümlerindeki peptid bağlarını etkilemelerinden dolayı endopeptidaz ismini alırlar.

Tripsin enzimi, pankreas salgı hücrelerinde iken aktif olmayan tripsinojen halindedir. Tripsinojen, enterokinaz enzimi ve tripsinin otokataliz sayesinde aktif tripsin haline çevrilir.

Kimotripsin de pankreas salgı hücrelerinde iken inaktif halde olan kimotripsinojen halindedir. Tripsinin etkisiyle aktifleştirilir.

Tripsin ve kimotripsinin parçalanması sonucu oluşan polipeptidler, daha sonra karboksipeptidaz ve aminopeptidaz enzimlerinin etkisine maruz kalırlar. Polipeptid zincirini, aminopeptidazlar NH2 ucundan itibaren, karboksipeptidazlar COOH ucundan itibaren parçalarlar. Aminopeptidaz ve karboksipeptidaz sindiriminin sonucunda serbest aminoasitler ile tripeptid ve dipeptidlerden meydana gelmiş bir karışım ortaya çıkar.

Karboksipeptidazlar, pankreas dış salgısıyla birlikte bağırsak boşluğuna ulaşırlar. Aminopeptidazlar ise ince bağırsak salgısı ile sindirim kanalına giderler. Bu şekilde oluşan dipeptidler ve tripeptidler, son basamakta tripeptidaz ve dipeptidazlar aracılığıyla amino asitlere parçalanırlar.

Karboksipeptidaz, aminopeptidaz, dipeptidaz ve tripeptidazlar peptid zincirini dış kısımlarından başlayarak etkilediğinden ektopeptidaz adını alırlar.

Sonuç

Proteinlerin sindirimi sonucunda sindirim kanalında serbest amino asitlerden meydana gelen bir karışım oluşur. Bu amino asitler, ince bağırsak tarafından emilerek kana karışır ve vücutta çeşitli biyolojik işlevler için kullanılır.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
soru
Cankat 03 Ağustos 2024 Cumartesi

Pepsin enziminin mide mukozasında inaktif şekilde bulunması ve HCl ile aktif hale gelmesi nasıl bir mekanizmayla gerçekleşiyor? Bu durum mide sağlığını nasıl etkiliyor?

Cevap yaz
1. Cevap
cevap
Admin

Cankat Bey,

Pepsin enzimi, mide mukozasında inaktif şekilde pepsinojen olarak bulunur. Bu enzimin aktif hale gelmesi, mide asidinin (HCl) salgılanmasıyla başlar. HCl, pepsinojeni aktif forma yani pepsine dönüştürür. Bu mekanizma, mide sağlığı açısından önemlidir, çünkü eğer pepsin aktif halde bulunsayıdı, mide mukozasının kendi dokularına zarar verebilirdi. Pepsin ancak yemeğin sindirilmesi sırasında aktif hale gelerek proteinleri parçalar, bu da mide mukozasının korunmasını sağlar. Bu mekanizma sayesinde mide, kendi kendine zarar vermeden sindirim işlevini yerine getirebilir.

Saygılar,

Çok Okunanlar
Editörün Seçtiği
Haber Bülteni
Popüler İçerik
Biyoloji Sindirim Sistemi Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?
Biyoloji Sindirim Sistemi Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?
Sindirim Sistemi Anatomisi
Sindirim Sistemi Anatomisi
Sindirim Sistemi Organları Nelerdir?
Sindirim Sistemi Organları Nelerdir?
Sindirim Sistemine Yardımcı Organlar Nelerdir?
Sindirim Sistemine Yardımcı Organlar Nelerdir?
Sindirim Sistemi Sağlığı
Sindirim Sistemi Sağlığı
Güncel
Sindirim Sisteminin Sağlığı
Sindirim Sisteminin Sağlığı
Güncel
Yağların Sindirimi
Yağların Sindirimi